سندروم سوزش دهان (BMS) : درک یک بیماری پیچیده
سندروم سوزش دهان (BMS) وضعیتی پیچیده است که با احساس سوزش ، درد و گرما در دهان همراه است. این احساس ممکن است لب ها، زبان، لثه ها، سقف دهان و یا در موارد دیگری حتی کل دهان را درگیر کند.
علت سندروم سوزش دهان
در این وضعیت علت زمینه ای مشخصی برای بروز آن قابل شناسایی نیست و به نظر می رسد که علت آن ممکن است ناشی از اختلالات روانی باشد.
آیا هر سوزش دهانی ، سندروم سوزش دهان است ؟
خیر. احساس سوزش در دهان می تواند ناشی از یک مشکل موضعی یا یک بیماری در بدن باشد. (در برخی منابع به علت این نوع سوزش ها ، علت های ثانویه سندروم سوزش دهان گفته می‌شود.) وجه تمایز کلیدی سندروم سوزش دهان در این است که هیچ علت ظاهری و قابل تشخیص برای آن وجود ندارد ؛ در حالتی که در سایر موارد ممکن است علائمی مثل زخم، عفونت یا واکنش به دارو مشاهده شود.
از جمله سوزش هایی که عامل آن ، این سندروم نیست و میتوان ناشی از یک بیماری یا اختلال زمینه ای دانست :
- کمبودهای تغذیه ای و ویتامینی : مثل آهن
- مشکلات دندانی : بیماری های لثه، دندان مصنوعی نامناسب ، زبان جغرافیایی
- خشکی دهان : که می تواند ناشی از بیماری های خودایمن ، پرتودرمانی یا داروها باشد.
- عفونت ها : نظیر عفونت های قارچی (کاندیدیازیس) و عفونت های ویروسی
- تغییرات هورمونی : مثل یائسگی ، کاهش سطح استروژن در زنان
- بیماری های سیستماتیک : دیابت ، لوپوس
- آلرژی و حساسیت
- رفلاکس اسید معده
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سندروم سوزش دهان هستند ؟
- کسانی که تحت استرس و یا اضطراب مزمن هستند.
- در زنان به طور قابل توجهی بیشتر از مردان شایع است به ویژه در دوران پس از یائسگی.
روش های تشخیص سندروم سوزش دهان
از آنجایی که اصولا هیچ علامت ظاهری در دهان وجود ندارد تشخیص این سندروم می تواند چالش برانگیز باشد معمولا برای تشخیص این سندروم پزشک سعی می کند ابتلا به سایر بیماری ها را رد کند که از روش های تشخیصی زیر استفاده می‌کند:
- گرفتن شرح حال دقیق و معاینه کامل دهان
- آزمایش خون : برای بررسی کمبودهای تغذیه ای،دیابت، اختلالات تیروئیدی و بیماری های سیستماتیک
- تست های آلرژی
- بررسی علائم قارچی یا باکتریایی دهان
درمان سندروم سوزش دهان
- داروها :
- کلوُنازپام: برای کاهش درد عصبی.
- مکمل های غذایی: در صورت کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی.
- ضدافسردگی های سه حلقه ای: برای تعدیل درد های عصبی.
- گاباپنتین
- مرطوب کننده های دهان : در صورت خشکی دهان (مثل بزاق مصنوعی).
درمان خانگی
- به کارگیری تکنیک های مدیریت استرس مثل مدیتیشن یوگا
- خواب کافی
پیشگیری از سندروم سوزش دهان
راهکار قطعی و مشخصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد ولی رعایت برخی نکات می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. عواملی همچون:
- ترک سیگار و الکل
- مدیریت استرس و اضطراب
- کاهش مصرف غذاهای ناسالم و تند
- معاینه منظم توسط دندانپزشک و پزشک
- رعایت بهداشت دهان و دندان
در افزایش کیفیت زندگی و کاهش شدت علائم موثر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟
اگر سوزش دهان بیش از چند هفته ادامه داشته باشد و با علائمی مثل خشکی شدید و تغییرات چشایی همراه باشد، بهتر است که به پزشک یا دندانپزشک مراجعه شود. مراجعه زودهنگام می تواند به تشخیص بهتر این وضعیت کمک کرده و کیفیت زندگی شما را افزایش دهد.
مقالات مشابه
در صورت علاقه مندی به مطالعه بیشتر درباره ” سندروم سوزش دهان ” و موارد مرتبط می‌توانید از مقالات معتبر زیر استفاده کنید :
سوالات متداول
آیا سندروم سوزش دهان یک بیماری خطرناک است ؟
خیر معمولا بیماری خطرناکی نیست و تهدیدی برای زندگی محسوب نمی شود. البته کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و در صورت عدم درمان سبب بروز مشکلاتی مثل استرس ، افسردگی و مشکلات در خوردن غذا و صحبت کردن شود.
آیا سندروم سوزش دهان درمان قطعی دارد ؟
خیر. در حال حاضر درمان قطعی و جهانی برای BMS وجود ندارد ؛ اما با ترکیبی از روش های درمانی (پزشکی، روانشناختی و تغییر سبک زندگی) میتوان علائم را به طور مؤثری مدیریت کرد.
آیا استرس می تواند باعث سندروم سوزش دهان شود ؟
بله. استرس می تواند محرکی برای این سندروم باشد. استرس مزمن و اضطراب سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهند که می‌تواند سبب احساس سوزش در دهان شود.
این سندروم معمولا چقدر طول می کشد ؟
مدت زمان آن متغیر است و برای افراد مختلف بسیار متفاوت از دیگری است. می تواند در بعضی افراد برای چند هفته علائم داشته باشد اما در دیگری ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد.
آیا سندروم سوزش دهان مسری است ؟
خیر. یک بیماری غیرعفونی و غیر قابل انتقال است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود.
چه مدت طول می کشد تا درمان سندروم سوزش دهان نتیجه دهد ؟
زمان پاسخ به عوامل مختلفی همچون شدت علائم، علت احتمالی، نوع درمان و پاسخ آن فرد به درمان بستگی دارد. معمولا بین چند هفته تا چند ماه زمان می برد و گاهی نیاز به ترکیب چند روش درمانی است.
چه پزشکانی سندروم سوزش دهان را درمان می کنند ؟
ممکن است برای درمان به همکاری چند متخصص وجود داشته باشد. پزشک عمومی یا دندانپزشک، متخصص گوش حلق و بینی، متخصص بیماری های دهان و دندان، متخصص مغز و اعصاب ممکن است در تشخیص و درمان این سندرم نقش داشته باشند.
آیا درمان های خانگی برای این سندروم موثرند ؟
خیر. درمان های خانگی می توانند به کاهش و تسکین موقت علائم کمک کنند اما معمولا برای درمان کافی نیستند و باید درمان های تخصصی و دارویی جایگزین درمان خانگی شود.
آیا این سندروم به سرطان دهان مرتبط است ؟
خیر. ارتباط مستقیمی با سرطان دهان وجود ندارد اما اگر علائم مشکوکی مثل زخم طولانی ، خونریزی یا توده در دهان وجود داشته باشد حتما باید توسط پزشک بررسی شود.
آیا این سندروم با یائسگی ارتباط دارد ؟
بله. یکی از عوامل احتمالی در بروز این سندرم ، تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی به ویژه کاهش سطح استروژن در نظر گرفته می‌شود.
