تماس با ما
تماس با ما
ویدیوها و مطالب آموزشی   /
سؤالات مهم و رایج درباره تبخال لب

سؤالات مهم و رایج درباره تبخال لب

تصویر مقاله سوالات تبخال لب

تبخال (هرپس سیمپلکس) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که به‌ویژه در ناحیه دهان یا دستگاه تناسلی بروز می‌کند. این ویروس پس از اولین عفونت در بدن مخفی می‌شود و در شرایطی مانند استرس، تب یا تضعیف سیستم ایمنی دوباره فعال می‌گردد.

در این مقاله به پرسش‌های پرتکرار و مهم در مورد تبخال لب پرداخته شده است تا خواننده بتواند علائم، چرخهٔ عود، روش‌های درمان و پیشگیری را به‌سادگی درک کند و در صورت نیاز، با اعتماد به نفس بیشتری به مدیریت این عارضه بپردازد.

1. اولین نشانه‌های تبخال لب چیست و در چه مدتی بروز می‌کند ؟

اولین علامت تبخال معمولا به‌صورت سوزش، خارش یا گزگز در محل ضایعه (معمولا لب یا اطراف دهان) ظاهر می‌شود. این حالت که به آن «مرحله پیش‌علامت» (Prodrome) گفته می‌شود، معمولاً ۶ تا ۲۴ ساعت قبل از شکل‌گیری تاول بروز می‌کند.

جزئیات کامل‌تر :  پس از تماس اولیه با ویروس HSV-1، ویروس وارد سلول‌های اپیتلیال محل تماس شده و سپس به گانگلیون‌های عصبی حسی می‌رود و در آنجا به‌صورت پنهان (Latent) باقی می‌ماند. با ابتلای اولیه، دوره کمون (Incubation) ویروس بین ۲ تا ۱۲ روز است. در این دوره علاوه بر علائم موضعی، ممکن است علائم عمومی مانند تب خفیف، تورم غدد لنفاوی یا درد عضلانی نیز دیده شود. دفعات عود، ویروس از گانگلیون عصبی مجدداً فعال می‌شود و در مرحله پیش‌علامت، فرد ابتدا احساس سوزش یا درد مختصر می‌کند تا زمانی که ضایعه‌ی تاولی ایجاد شود. خود مرحلهٔ تاول و زخم نیز به‌طور متوسط ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا کاملا بهبود یابد.

جهت مطالعه بیشتر :  clevelandclinic  –  healthline

تبخال از طریق تماس مستقیم با ضایعات فعال یا شیوع بدون علامت (Asymptomatic Viral Shedding) منتقل می‌شود و می‌تواند تا قبل از پوسته‌ریزی کامل و حتی در دورهٔ بدون ضایعه نیز مسری باشد.

جزئیات کامل‌تر :  ویروس HSV در سه حالت می‌تواند منتقل شود :

  1. مرحلهٔ فعال با تاول باز : زمانی که ترشحات تاول حاوی ویروس فراوان هستند.
  2. مرحلهٔ پیش‌علامت (Prodrome) : ۶–۲۴ ساعت قبل از تشکیل تاول، ویروس از پوست آزاد می‌شود و قابلیت انتقال دارد.
  3. شیوع بدون علامت (Asymptomatic Viral Shedding) : حتی زمانی که ضایعهٔ قابل مشاهده‌ای وجود ندارد، ویروس می‌تواند گهگاه از پوست یا مخاط آزاد شود. این حالت خصوصاً در سال اول پس از ابتلای اولیه شایع‌تر است و ممکن است چندین بار در ماه رخ دهد.

ویروس HSV-1 در محیط خشک (سطوح) معمولاً طی چند ساعت غیرفعال می‌شود، اما در مخاط مرطوب (داخل دهان یا ناحیه تناسلی) ممکن است تا چند روز زنده بماند. برای جلوگیری از انتقال، باید تا پوسته‌ریزی کامل ضایعه از تماس نزدیک اجتناب کرد و حتی در دورهٔ بدون ضایعه، شستن دست‌ها و خودداری از تماس با نواحی حساس دیگران را رعایت نمود.

جهت مطالعه بیشتر : Healthline  –  Medical News Today

تبخال لب عمدتاً ناشی از ویروس HSV-1 است و در ناحیه دهان و لب‌ها ضایعه ایجاد می‌کند، در حالی که تبخال تناسلی که اغلب به‌علت ویروس HSV-2 است، در ناحیهٔ دستگاه تناسلی پدیدار می‌شود.

جزئیات کامل‌تر : هر دو ویروس HSV-1 و HSV-2 از خانوادهٔ هرپس‌سیمپلکس هستند و می‌توانند در هر دو ناحیه (لب و تناسلی) ضایعه ایجاد کنند؛ اما معمولاً الگوی شیوع و نحوهٔ انتقال آن‌ها متفاوت است. HSV-1 بیشتر از طریق بوسه، تماس مستقیم با ضایعه تبخال لب یا اشتراک وسایل بهداشتی منتقل می‌شود، در حالیکه HSV-2 عمدتاً از طریق تماس جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی حین رابطه) منتقل می‌شود.

ابتلای اولیه به HSV-2 در ناحیه تناسلی معمولاً شدت و دفعات عود بیشتری نسبت به HSV-1 دارد و علائم سیستمیک (تب بالا، درد عضلانی) جدی‌تری را به همراه دارد. در مقابل، HSV-1 در اکثر افراد با ابتلای اولیه خفیف یا بدون علامت همراه است و تعداد عودهای آن در طول سال نسبتاً کمتر است. تشخیص دقیق با آزمایش‌های PCR یا تست آنتی‌بادی انجام می‌شود و در همه موارد اصول درمان (آنتی‌ویروس‌های خوراکی یا موضعی) مشابه است، اما دوزها و طول درمان ممکن است بنا بر نوع ویروس و ناحیهٔ ضایعه متفاوت باشد.

جهت مطالعه بیشتر :  Johns Hopkins Medicine  –  hopkinsmedicine.org

خیر؛ ویروس HSV پس از ورود اولیه به سلول‌های عصبی به حالت نهفته (Latent) می‌رود و تاکنون هیچ روش درمانی قطعی برای پاک کردن کامل آن از بدن ارائه نشده است.

جزئیات کامل‌تر :  پس از ابتلای اولیه، ویروس HSV به گانگلیون‌های عصبی حسی (مثلاً گانگلیون تریژمینال یا لامبرال) می‌رود و در آنجا باقی می‌ماند. در حالت نهفته، بیان ژن‌های ویروس به حداقل می‌رسد و سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند آن را به‌طور کامل شناسایی کند. در صورت مواجهه با عوامل محرک (استرس، تب، نور خورشید، تضعیف ایمنی)، ویروس فعال شده و باعث عود ضایعات می‌شود. داروهای فعلی (آسیکلوویر، والاسیکلوویر، فامسیکلوویر) فقط تکثیر ویروس را مهار می‌کنند و نمی‌توانند مخزن نهفته را حذف نمایند. برای ریشه‌کن کردن کامل HSV، نیاز به روش‌هایی است که ویروس را در حالت نهفته نیز هدف قرار دهد؛ تا امروز چنین درمانی به صورت عمومی وجود ندارد.

جهت مطالعه بیشتر : pubmed

تبخال لب در بارداری به ویژه در 3 ماهه اول می‌تواند باعث انتقال ویروس به نوزاد و عفونت نوزادی شود. برای کاهش خطرات، ارزیابی وضعیت مادر، درمان سرکوب‌کننده در صورت سابقهٔ عود و انتخاب روش زایمان مناسب ضروری است.

جزئیات کامل‌تر :

  • خطر انتقال :
    • ابتلای اولیه در سه‌ماههٔ سوم، تا ۳۰–۵۰٪ احتمال انتقال را بالا می‌برد.
    • در مادران با سابقهٔ تبخال اما بدون ضایعهٔ فعال در زایمان، احتمال انتقال کمتر از ۱–۳٪ است.
  • مراقبت‌ها :
  1. آزمایش آنتی‌بادی HSV : در اوایل بارداری برای ارزیابی سابقهٔ عفونت انجام شود.
  2. درمان سرکوب‌کننده : از هفتهٔ ۳۶ بارداری تا زمان زایمان، والاسیکلوویر ۵۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز یا آسیکلوویر خوراکی روزانه برای کاهش احتمال عود تجویز می‌شود.
  3. انتخاب روش زایمان :
      • در صورت ضایعهٔ فعال یا علائم پیش‌علامت در زمان زایمان، سزارین اضطراری توصیه می‌شود.
      • در نبود ضایعهٔ فعال، زایمان طبیعی مجاز است.
  • بررسی وضعیت نوزاد : نوزادان متولدشده از مادران با ضایعهٔ فعال باید تحت نظر قرار گیرند و در صورت علائم (زخم، تب، تحریک‌پذیری) بلافاصله درمان ضدویروس شروع شود.

وابسته به سن نوزاد می‌باشد.
عفونت تبخال در نوزادان (Neonatal Herpes) می‌تواند خطرناک باشد اگر در هفته های اول تولد باشد.

جزئیات کامل‌تر : این ویروس می تواند به اندام های حیاتی مانند چشم ، مغز ، کبد و ریه ها سرایت کرده و مشکلات جدی ایجاد کند. در صورت عدم تشخیص و درمان سریع، منجر به عفونت منتشره، مننژیت (التهاب پرده مغز) یا حتی در برخی موارد منجر به مرگ شود.

البته در اغلب موارد ابتلای نوزاد به این بیماری بصورت گذرا و خفیف رخ می‌دهد و تنها در برخی موارد می‌تواند منجر به عوارض ذکر شده شود. 

بهتر است حتی المکان از بوسیدن نوزاد خودداری کرده و در صورت مشاهده علائم تبخال در نوزاد که شامل تب و ناراحتی و مشاهده تاول در اطراف دهان یا بینی است، فورا به پزشک مراجعه کنید.

جهت مطالعه بیشتر : NHS

بله ویروس HSV می‌تواند از طریق تماس با ضایعات فعال به قرنیه چشم (تبخال چشمی) و در موارد نادر و در شرایط خاص (مثل نقص ایمنی عمومی) به مغز سرایت کند(بیماری انسفالیت هرپسی یا مننژیت (التهاب پرده مغز)).

جزئیات کامل‌تر :

  • تبخال چشمی (Herpes Keratitis) : زمانی رخ می‌دهد که دست یا اشیایی که با ضایعه تبخال تماس داشته‌اند، چشم را لمس کنند. ویروس وارد قرنیه می‌شود و موجب التهاب، قرمزی، درد و کاهش بینایی می‌شود. اگر درمان به‌موقع با قطره‌های ضدویروس یا خوراکی صورت نگیرد، ممکن است به زخم قرنیه و حتی کوری منجر شود.
  • انسفالیت هرپسی (Herpes Encephalitis) یا مننژیت : در موارد بسیار نادر، ویروس از مسیر عصب بویایی یا جریان خون به سیستم عصبی مرکزی راه می‌یابد و باعث التهاب مغز یا پرده‌های مغز می‌شود. علائم شامل تب بالا، سردرد شدید، گیجی، تشنج یا کاهش سطح هوشیاری است و نیاز به بستری و درمان فوری با آسیکلوویر داخل وریدی دارد. شیوع این فرم معمولاً در نوزادان تازه متولد شده (Neonatal herpes) یا افراد با سیستم ایمنی تضعیف‌شده بیشتر است .

جهت مطالعه بیشتر :  Cleveland Clinic – Johns Hopkins Medicine

گاهی مواقع تاول‌های تبخال پس از پاره شدن، حاوی خون می‌شوند و ظاهری قرمز-تیره یا خون‌آلود پیدا می‌کنند که به آن «تبخال خونی» می‌گویند. این وضعیت معمولاً ناشی از آسیب یا خونریزی رگ‌های کوچک زیر ضایعه است.

جزئیات کامل‌تر :  زمانی که تاول تبخال لب به مرحلهٔ پوسته‌ریزی نزدیک می‌شود، رگ‌های بسیار ریز زیر پوست یا مخاط ضعیف می‌شوند. اگر فرد ضایعه را بخاراند یا تاول پیش از موعد درمان شود، ممکن است رگ‌ها پاره شده و خون داخل تاول جمع شود. علاوه بر این، گاهی عفونت ثانویه یا کندن زودرس پوست محافظ روی تاول، موجب خونریزی می‌شود. در اکثر موارد، تبخال خونی همان مسیر بهبودی طبیعی را طی می‌کند و با مرطوب نگه‌داشتن زخم و جلوگیری از تحریک بیشتر، طی ۷ تا ۱۰ روز ترمیم می‌شود.

جهت مطالعه بیشتر :  Healthline

پس از ابتلای اولیه، ویروس HSV وارد گانگلیون‌های عصبی می‌شود و در حالت نهفته (Latent) باقی می‌ماند. با فعال شدن مجدد ویروس، ضایعات تبخال دوباره ظاهر می‌شوند و هر دورهٔ عود به‌طور متوسط ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد.

جزئیات کامل‌تر :  در ابتلای اولیه، ویروس HSV وارد سلول‌های اپیتلیال شده و پس از تکثیر به گانگلیون‌های عصبی (مثلاً گانگلیون تریژمینال در تبخال دهان) می‌رود. در این حالت ویروس خاموش می‌شود؛ اما تحت تحریک‌هایی مانند استرس شدید، تب، قرار گرفتن طولانی در برابر نور خورشید، تغییرات هورمونی یا تضعیف سیستم ایمنی (مثلاً افراد تحت شیمی‌درمانی یا بیماران HIV) ویروس می‌تواند دوباره فعال شده و از گانگلیون به پوست یا مخاط بازگردد. این عود معمولاً با مرحلهٔ پیش‌علامت شروع می‌شود و سپس تاول و زخم ایجاد می‌شود. خود دورهٔ ضایعه (ظهور تاول، پوسته‌ریزی و ترمیم) بین ۷تا ۱۰ روز طول می‌کشد، ولی در هر بار عود شدت و مدت زمان ممکن است کوتاه‌تر از بار اول باشد. دفعات عود در سال اول پس از ابتلا ممکن است تا ۴–۶بار باشد و به‌تدریج در سال‌های بعد کاهش یابد.

جهت مطالعه بیشتر :  Healthline  –  University Health Services

عود زودرس تبخال زمانی رخ می‌دهد که ویروس نهفته در گانگلیون عصبی تحت محرک‌هایی مانند استرس، تابش نور خورشید، تب یا تضعیف سیستم ایمنی دوباره فعال شود.

جزئیات کامل‌تر :

  • استرس فیزیکی یا روانی : فشارهای روحی (مشکلات خانوادگی، شغلی) یا فیزیکی (جراحی، بیماری شدید) با کاهش عملکرد سیستم ایمنی همراه است و می‌تواند ویروس HSV را فعال کند.
  • تابش نور خورشید (UV) : قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید به‌ویژه روی لب‌ها باعث آسیب به سلول‌های پوستی و تضعیف ایمنی موضعی می‌شود و ویروس را تحریک می‌کند. استفاده از رژ لب یا مرطوب‌کننده حاوی ضدآفتاب (SPF ≥ ۳۰) توصیه می‌شود.
  • تب و بیماری‌های تب‌دار : تب بالا در اثر بیماری‌های ویروسی یا باکتریایی (مثل آنفلوآنزا) می‌تواند زمینهٔ فعال شدن ویروس را فراهم کند.
  • تغییرات هورمونی : در زنان، قاعدگی یا بارداری با تغییرات هورمونی همراه است که می‌تواند عامل عود تبخال باشد.
  • سوءتغذیه و کم‌خوابی : کمبود ویتامین‌ها، بی‌خوابی یا خستگی مفرط سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند.
  • نقص ایمنی : افرادی که داروهای سرکوب‌کننده‌ی ایمنی مصرف می‌کنند (مانند بیماران پیوندی) یا مبتلایان به HIV/AIDS در معرض عودهای مکرر هستند.

جهت مطالعه بیشتر :  Medical News Today  –  Cleveland Clinic

سرماخوردگی به‌خودی‌خود باعث ایجاد تبخال نمی‌شود، اما تب و کاهش مقاومت ایمنی در جریان سرماخوردگی می‌تواند عامل عود ضایعات تبخال باشد.

جزئیات کامل‌تر : در حین سرماخوردگی، سیستم ایمنی گرفتار مقابله با ویروس‌های عامل بیماری است و این کاهش نسبی ایمنی موضعی و عمومی، ویروس HSV نهفته را قادر می‌سازد دوباره فعال شود. افزایش دمای بدن (تب) و التهاب گستردهٔ مخاط، زمینه را برای خروج ویروس از گانگلیون عصبی و ایجاد ضایعه تازه تبخال فراهم می‌کند. بنابراین، سرماخوردگی یک عامل محرک عود است، نه علت اصلی تولید اولین ضایعه.

جهت مطالعه بیشتر : NHS  –  Healthline

بله؛ هر نوع آسیب یا تروما به لب می‌تواند ویروس HSV نهفته را فعال کند و منشأ عود ضایعهٔ تبخال شود.

جزئیات کامل‌تر :  هنگام تتو یا شیدینگ لب، سوزن‌های متعدد به پوست نفوذ کرده و التهاب موضعی ایجاد می‌کنند. اگر فرد سابقهٔ HSV داشته باشد، این تروما می‌تواند ویروس نهفته در گانگلیون عصبی را تحریک به فعال شدن کند و ضایعات تبخال جدید در محل ایجاد شود. تزریق ژل لب نیز با ایجاد التهاب و فشار مکانیکی مشابه همین اثر را دارد. برای کاهش خطر عود، معمولاً یک یا دو روز پیش از انجام کار، درمان پیشگیرانه با والاسیکلوویر یا آسیکلوویر خوراکی شروع شده و چند روز پس از آن ادامه می‌یابد. همچنین مراقبت از بهداشت ناحیه و خودداری از لمس بی‌مورد پس از تزریق اهمیت دارد.

جهت مطالعه بیشتر : Healthline  –  Cleveland Clinic

خیر؛ خمیر دندان نه‌تنها خاصیت ضدویروسی ندارد، بلکه معمولاً حاوی موادی است که می‌توانند ضایعه را تحریک کنند و روند بهبود را به تأخیر بیندازند.

جزئیات کامل‌تر : بسیاری افراد به‌صورت تجربی خمیر دندان را روی تبخال قرار می‌دهند به این امید که خشکی ناشی از مواد موجود در خمیر دندان (مانند فلوراید، سدیم لوریل سولفات) به زودتر خشک شدن تاول کمک کند. در عمل اما این ترکیبات موجب سوزش شدید، التهاب بیشتر و تحریک پوست می‌شوند و ممکن است باعث تخریب بافت سالم اطراف ضایعه شوند. علاوه بر این، طعم نعنا و سایر عصاره‌های خمیردندان می‌تواند باعث درد بیشتری شود، به ویژه در صورت ضایعات داخل‌دهانی. برای تسریع بهبود تبخال، بهتر است از روش‌های تأییدشدهٔ دارویی یا خانگی ملایم‌تر (کمپرس سرد، ژل آلوئه‌ورا) استفاده شود.

جهت مطالعه بیشتر : Healthline  –  Medical News Today

هیچ مدرک علمی و مستندی وجود ندارد که گوجه فرنگی، سرکه سیب، لیمو، سیر یا نمک بتوانند ویروس HSV را از بین ببرند. بسیاری از این روش‌ها صرفاً تسکین موقت را دنبال می‌کنند و در مواردی ممکن است ضایعه را تحریک کنند.

جزئیات کامل‌تر :

  • گوجه فرنگی و لیمو : اسیدی بودن این میوه‌ها ممکن است باعث سوزش ضایعه و طولانی‌تر شدن بهبود شود. اگرچه برخی خواص آنتی‌میکروبی در آزمایشگاه گزارش شده، شواهد انسانی برای اثربخشی در تبخال وجود ندارد.
  • سرکه سیب : گاهی برای ضدعفونی توصیه می‌شود، اما روی زخم باز باعث درد و التهاب می‌شود.
  • سیر : ترکیبات ضدمیکروبی سیر (مانند آلیسین) در مطالعات آزمایشگاهی بررسی شده، اما هیچ کارآزمایی بالینی قوی در انسان اثبات نکرده که سیر در درمان تبخال موثر باشد.
  • نمک : قرار دادن نمک روی زخم می‌تواند درد شدید ایجاد کرده و بافت سالم اطراف را آسیب بزند.

نتیجه اینکه این روش‌ها ممکن است تسکین جزئی ایجاد کنند ولی جایگزینی برای درمان ضدویروس ندارند و گاهی شرایط را بدتر می‌کنند.

خیر ؛ رژلب معمولاً نقش محافظتی و مرطوب‌کنندگی لب را دارد و هیچ خاصیت ضدویروسی یا درمانی مستقیم ندارد.

جزئیات کامل‌تر :  برخی افراد معتقدند رژلب‌های حاوی ویتامین‌ها یا مرطوب‌کننده می‌توانند با جلوگیری از خشکی لب، از تحریک مجدد ضایعه جلوگیری کنند. اما هیچ مطالعهٔ علمی نشان نداده که ترکیبات رایج در رژلب (روغن‌های معدنی، موم زنبورعسل یا ویتامین E( قادر به مهار ویروس HSV باشند. در واقع، اگر رژلب آلوده باشد و روی ضایعه زده شود، ممکن است ریسک پخش ویروس را افزایش دهد. درمان مؤثر تبخال با داروهای ضدویروس خوراکی یا موضعی (کرم آسیکلوویر) انجام می‌شود و رژلب فقط نقش مکمل مرطوب‌کننده دارد.

داروهای اصلی ضد ویروس تبخال شامل آسیکلوویر (Acyclovir)، والاسیکلوویر (Valacyclovir) و فامسیکلوویر (Famciclovir) هستند که در عود و پیشگیری کاربرد دارند و بسته به شدت و نوع ابتلا، دوز و طول دوره مصرف متفاوت است.

جزئیات کامل‌تر : 

  • آسیکلوویر (Acyclovir) :
    • مکانیسم : آنالوگ نوکلئوزیدی است که در داخل سلول آلوده به ویروس تبدیل به شکل فعال شده و سنتز DNA ویروس را مختل می‌کند.
    • دوز خوراکی (بزرگسالان) :
      • ابتلای اولیه : ۲۰۰ میلی‌گرم هر ۴ ساعت (۵ بار در روز) به مدت ۷  –۱۰ روز.
      • عودها : ۲۰۰ میلی‌گرم هر ۴ ساعت به مدت ۵ روز یا ۴۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت به مدت ۵ روز.
    • موضعی : کرم آسیکلوویر چهار بار در روز روی ضایعه استفاده می‌شود، اما اثر سیستمیک ضعیف است.
  • والاسیکلوویر (Valacyclovir) :
    • مکانیسم : پرودارویی (فعال‌شونده در بدن) از آسیکلوویر است که جذب بالاتری در دستگاه گوارش دارد.
    • دوز خوراکی :
      • عود تبخال لب : ۲ گرم دو بار در روز به مدت ۱ روز (کل دوره ۲ دوز).
      • پیشگیری در موارد عودهای مکرر : ۵۰۰ میلی‌گرم تا ۱ گرم یک بار در روز به مدت طولانی (با نظر پزشک).
    • مزیت : نیاز به تعداد دوزهای کمتر و جذب بهتر نسبت به آسیکلوویر.
  • فامسیکلوویر (Famciclovir) :
    • مکانیسم : پرودارویی (فعال‌شونده در بدن) که پس از جذب به پنی‌سی‌کلوویر تبدیل می‌شود و عملکرد مشابه آسیکلوویر دارد.
    • دوز خوراکی :
      • عود: ۱۰۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز به مدت ۱ روز یا ۵۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز به مدت ۵ روز.
    • موارد مصرف : مشابه والاسیکلوویر، اثر سیستمیک مناسب با دوره کوتاه‌تر.

نکات کلیدی :

  • شروع زودهنگام درمان : تأثیر کامل داروها زمانی است که در مرحلهٔ پیش‌علامت یا با اولین ظهور تاول شروع شوند.
  • درمان سرکوب‌کننده (Suppressive Therapy) : در افرادی که بیش از ۶ بار در سال عود دارند، پزشک مم کن است به‌مدت چند ماه یا بیشتر دوز روزانهٔ والاسیکلوویر یا فامسیکلوویر را تجویز کند تا دفعات عود کاهش یابد.
  • عوارض جانبی شایع : حالت تهوع، سردرد و درد شکمی خفیف. بیماران با اختلال کارکرد کلیوی باید دوز دارو را تحت نظر پزشک تنظیم کنند.

مقاله مرتبط : پماد تبخال لب | 7 پماد موثر ، مزایا و عوارض احتمالی

جهت مطالعه بیشتر :  PubMed  –  Cleveland Clinic

علاوه بر داروهای تجویزی، می‌توانید از روش‌های خانگی مانند کمپرس سرد، ژل آلوئه‌ورا، روغن درخت چای و عسل طبیعی برای کاهش درد، خارش و تسریع ترمیم ضایعات تبخال لب استفاده کنید.

جزئیات کامل‌تر :

  1. کمپرس سرد یا یخ : قرار دادن یک کمپرس سرد (یخ پیچیده در پارچه نخی) روی ضایعه به مدت ۵–۱۰ دقیقه، التهاب را کاهش داده و احساس سوزش را موقتاً تسکین می‌دهد.
  2. آلوئه‌ورا (Aloe vera) : ژل خالص آلوئه‌ورا حاوی ترکیبات ضدالتهابی و ترمیم‌کننده است. روزانه ۳–۴ بار ژل را روی ضایعه بمالید تا سرعت بهبود افزایش یابد.
  3. روغن درخت چای (Tea Tree Oil) : چند قطره روغن درخت چای را با روغن حامل (مانند نارگیل یا زیتون) رقیق کنید (نسبت حدود 1:5) و با پنبه روی تبخال بمالید. خواص ضدویروسی و ضدباکتریایی این روغن به کاهش عفونت ثانویه کمک می‌کند.
  4. عسل طبیعی یا عسل مانوکا : خواص آنتی‌میکروبی و ترمیم‌کننده عسل به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. مقداری عسل روی ضایعه قرار داده و پس از ۱۰–۱۵ دقیقه با آب ولرم بشویید.
  5. پرهیز از تحریک‌های غذایی : تا زمان بهبود کامل، از مصرف غذاهای تند، ترش و شور دوری کنید تا زخم‌ها دیرتر التیام یابند.
  6. حفظ بهداشت ناحیه : دست‌ها را مرتب با آب و صابون بشویید و از لمس یا کندن پوسته‌ها خودداری کنید تا عفونت ثانویه ایجاد نشود.

جهت مطالعه بیشتر :  Healthline  –  Medical News Today

برای جلوگیری از انتقال تبخال به دیگران، از تماس مستقیم با ضایعه فعال، شستن مرتب دست‌ها، عدم اشتراک وسایل شخصی و استفاده از روش‌های پیشگیرانه در روابط جنسی (برای تبخال تناسلی) باید پیروی کرد.

جزئیات کامل‌تر :

اجتناب از تماس با ضایعه فعال

در دوران وجود تاول یا زخم، از بوسیدن و تماس دهان با دهان خودداری کنید. پوشاندن محل ضایعه با یک پانسمان نازک نیز می‌تواند تماس مستقیم را کاهش دهد.

شستن مرتب دست‌ها

پس از هر بار تماس (حتی تصادفی) با ضایعه، دست‌ها را حداقل ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید یا از محلول الکلی (۶۰–۷۰٪) استفاده کنید تا ویروس از بین برود.

عدم اشتراک وسایل شخصی

از اشتراک‌گذاری لیوان، بشقاب، مسواک، حوله، رژ لب یا لوازم آرایشی که با محل تبخال تماس پیدا کرده است جداً خودداری کنید. اگر اشتراک ناگزیر بود، وسایل را با آب داغ و صابون یا ضدعفونی‌کننده تمیز کنید.

پرهیز از لمس چشم و سایر نواحی حساس

اگر دست شما با ضایعه تماس پیدا کرد، قبل از تماس با چشم یا ناحیه تناسلی حتماً دست‌ها را کاملاً بشویید. در صورت تماس تصادفی با چشم، بلافاصله آن را با آب ولرم شست‌وشو دهید و در صورت ادامه علائم (درد، قرمزی)، به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

احتیاط در دوره پیش‌علامت

حتی در مرحله پیش‌علامت (سوزش یا خارش قبل از ضایعه) که هنوز تاول پدیدار نشده است، احتمال عود نزدیک است. در این دوره نیز از تماس نزدیک و بوسیدن اجتناب کنید.

تقویت سیستم ایمنی و سبک زندگی سالم

داشتن خواب کافی (۷–۸ ساعت)، رژیم غذایی متعادل، مدیریت استرس (مثل تمرین‌های آرامش‌بخش) و استفاده از مرطوب‌کننده و ضدآفتاب مناسب لب به کاهش دفعات عود و در نتیجه کاهش احتمال انتقال کمک می‌کند.

جهت مطالعه بیشتر :  healthline –  kaiser

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم به مهم‌ترین و پرتکرارترین سوالات درباره تبخال لب پاسخ بدهیم. اگر سوال یا موضوعی بجز عناوین مطرح شده دارید ، لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخ آن را ارائه دهیم.

لازم به ذکر است که در مطلب فوق فقط به تبخال لب اشاره کردیم و برای مطالعه در مورد تبخال های دیگر دهان (استوماتیت هرپتیک اولیه) می‌توانید مقاله ” تبخال دهان در بزرگسالان و کودکان | دلایل ، علائم و درمان “ را مطالعه کنید.

aa

ارتباط با ما

با ما در ارتباط باش

ارتباط با ما
جیلو
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به بهزاد لطیفیان میباشد.
طراحی هومان