آشنایی با انواع فورسپس دندانپزشکی
فورسپس چیست ؟
فورسپس (انبر جراحی) ابزاری پزشکی است که برای گرفتن، نگهداری، حرکت دادن یا برداشتن اجسام و بافت‌ها در طول عمل‌های پزشکی و جراحی استفاده می‌شود. این وسیله شبیه انبر یا موچین است و در اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی برای کاربردهای خاص پزشکی و جراحی تولید می‌شود.
انواع فورسپس
فورسپس جراحی :
برای گرفتن و نگه داشتن بافت ها استفاده می شود.فورسپس هموستات :
در جلوگیری از خونریزی و همچنین گرفتن رگ های خونی در جراحی کاربرد دارد.فورسپس زنان و زایمان (مامایی) :
همانطور که از اسمش پیداست برای کمک به زایمان طبیعی در شرایط سخت استفاده می‌شود.فورسپس دندان پزشکی :
جهت کشیدن دندان ها و دیگر روش های دندانپزشکی مناسب است.فورسپس بیوبسی :
برای برداشتن نمونه های بافتی جهت آزمایش استفاده می شود.فورسپس آزمایشگاهی :
به منظور جابه جا کردن نمونه های کوچک در آزمایشگاه به کار می رود.فورسپس میکروسکوپی :
برای جراحی های حساس مثل مغز یا چشم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع فورسپس دندانپزشکی
فورسپس های دندانپزشکی ابزارهای تخصصی هستند که برای کشیدن دندان ها و گرفتن بافت های دهانی مورد استفاده قرار می گیرند. بسته به نوع دندان (قدامی ، نیش و آسیا) و موقعیت آن (فک بالا یا پایین) طراحی شده اند. در ادامه به انواع رایج فورسپس های دندانپزشکی اشاره می کنیم :
فورسپس دندانپزشکی مخصوص فک بالا
به علت اینکه دسترسی به دندان های فک بالا آسان تر است دارای زاویه کمتر و انحنای ملایم تری هستند و شامل ؛
- فورسپس دندان های پیشین و نیش(قدامی) فک بالا
- فورسپس دندان پرمولر فک بالا
- فورسپس دندان های آسیاب بزرگ (مولر) فک بالا
- فورسپس دندان مولر (آسیاب بزرگ) بالا راست
- فورسپس دندان مولر بالا چپ
- فورسپس دندان عقل فک بالا
- فورسپس ریشه کش فک بالا
فورسپس دندانپزشکی مخصوص فک پایین
دسته های بلندتر و زاویه بیشتری دارند (معمولا دسته با نوک فورسپس زاویه قائمه دارد) تا بتوانند آسان تر به دندان های فک پایین دسترسی پیدا کنند و شامل :
- فورسپس دندان های پیشین و نیش (قدامی) فک پایین
- فورسپس دندان های پرمولر فک پایین
- فورسپس دندان های آسیاب بزرگ (مولر) فک پایین
- فورسپس دندان عقل فک پایین
- فورسپس ریشه کش فک پایین
فورسپس دندانپزشکی رانژور
ابزاری با فک های قوی و لبه های تیز که امکان برش و برداشتن استخوان و بافت سخت را می دهد. از این ابزار در جراحی هایی مثل جراحی های دندانپزشکی ، ارتوپدی و همچنین جراحی مغز و اعصاب استفاده می شود. تفاوت فورسپس رانژور با فورسپس معمولی در دندانپزشکی در این است که رانژور برای برش و برداشتن لبه های تیز استخوان بعد از کشیدن دندان و یا حذف هرگونه بافت های سخت استفاده و طراحی می شود ، در حالی که فورسپس های معمولی دندانپزشکی بیشتر برای کشیدن دندان استفاده می شود.
فورسپس دندانپزشکی کلمپ
از ابزارهای ضروری برای کنترل محیط کار در درمان های دندانی است و به طور کلی می توان گفت که در درمان های آندودانتیک یا همان عصب کشی و ترمیمی به منظور خشک و بدون آلودگی نگه داشتن محیط کار استفاده می‌شود. شامل سه نوع ؛ فورسپس کلمپ رابردَم ، فورس کلمپ هموستات و فورسپس کلمپ استخوانی است .
از مهم ترین آنان ، فورسپس کلمپ رابردم را می‌توان نام برد که برای قرار دادن و برداشتن کلمپ روی دندان استفاده می شود در حالیکه دو نوع دیگر در کنترل خونریزی و جراحی های فک و ایمپلنت کاربرد دارند. از مزایای استفاده از فورسپس کلمپ می توان به افزایش ایمنی هنگام استفاده از آن، ممانعت از ورود آسیب به دندان و لثه بیمار، همچنین افزایش دقت و کنترل در قرارگیری کلمپ را اشاره نمود.
فورسپس پانچ رابردم
رابردم ورقه لاستیکی نازکی است در طی برخی از درمان‌های دندانپزشکی، مانند درمان ریشه، برای جداسازی دندان مورد نظر از محیط دهان استفاده می‌شود. این فورسپس ابزار تخصصی دندانپزشکی است که برای ایجاد سوراخ‌های دقیق در رابردم استفاده می‌شود.
فورسپس زبان گیر
فورسپس زبان گیر ابزاری تخصصی در بیهوشی جراحی های دهانی اورژانس و دندانپزشکی است. که به دندانپزشکان متخصصان بیهوشی و جراحان کمک می کند تا زبان بیمار را بدون آسیب رساندن ثابت نگه دارند. این فورسپس ها در سه مدل استاندارد، روکش دار لاستیکی و قفل دار طراحی شده‌اند. استفاده از این ابزار منجر به افزایش ایمنی و دقت در معاینات و جراحی ها می‌شود. همچنین از انسداد راه های هوایی در بیماران بیهوش شده جلوگیری کرده و باعث بهبود دید و دسترسی به نواحی داخلی دهان می شود.
فورسپس دندانپزشکی نوع قفل شونده یا فنردار
نوعی ابزار جراحی است که دارای مکانیسم قفل شونده ای است که فک ها را در موقعیت بسته قفل می کند. این ویژگی به جراحان این اجازه را می دهد تا بافت ها یا اشیا را به طور محکم و ایمن نگه دارند بدون اینکه نیاز به فشار مداوم دست باشد. در بستن عروق خونی جهت جلوگیری از خونریزی، گرفتن و نگه داشتن بافت ها و سایر ساختارهای آناتومیکی و نگه داشتن گاز یا پنبه های استریل کاربرد دارد.
فورسپس دندانپزشکی و الواتور
ابزارهایی هستند که برای جدا کردن و لق کردن دندان ها قبل از کشیدن با فورسپس استفاده می شوند که در زیر انواع مختلف آن ها آورده شده است :
الواتور مستقیم :
برای لق کردن دندان ها و جدا کردن آنها از رباط‌های پریودنتال استفاده می شود.الواتور زاویه دار :
در لق کردن دندان های آسیاب و دندان های عقل مورد استفاده قرار می گیرد.الواتور ریشه کش :
به منظور خارج کردن ریشه های شکسته دندان کاربرد دارد.الواتور پریست :
برای بلند کردن و جدا کردن بافت های نرم از استخوان در طول روش های جراحی دهان مناسب است.
فورسپس دندانپزشکی اطفال
ابزاری تخصصی برای کشیدن دندان های شیری در حال رشد در دندانپزشکی کودکان محسوب می شود که برای جلوگیری از آسیب به لثه و دندان های دائمی نسبت به مدل های بزرگسال کوچک تر، سبک تر و ملایم تر طراحی شده اند. استفاده از فورسپس اطفال سبب افزایش دقت و ایمنی در هنگام کار بر روی دندان های کوچک شده و منجر به کاهش استرس و درد کودک هنگام کشیدن دندان می شود. از طرفی نیز از ورود آسیب به دندان های دائمی در حال رشد جلوگیری می کند.
انواع فورسپس دندانپزشکی اطفال
فورسپس‌های دندان‌های شیری، مشابه فورسپس‌های دندان‌های دائمی ، بر اساس همان طبقه‌بندی و تقسیم‌بندی طراحی شده‌اند، اما با اندازه و ابعاد کوچکتر.
جنس فورسپس های دندانپزشکی
انتخاب جنس فورسپس اهمیت زیادی در بهداشت و عملکرد و طول عمر ابزار دارد. فورسپس ها را از موادی نظیر استیل ضد زنگ پزشکی ، تیتانیوم ، پلاستیک پزشکی و آلیاژ نیکل ـ کروم می‌سازند. که هر کدام متناسب با کاربرد پزشکی، مقاومت در برابر استریلیزاسیون و دوام انتخاب می شوند. رایج ترین و با دوام ترین جنس فورسپس برای جراحی های عمومی و تخصصی استیل ضد زنگ پزشکی است. همچنین آلیاژهای نیکل و کروم نیز از فورسپس های اقتصادی به شمار می‌روند.
فورسپس های دندانپزشکی یک بار مصرف
به طور کلی فورسپس های دندانپزشکی از جنس استیل ضد زنگ و قابل استریل شدن هستند، بنابراین معمولا یکبار مصرف نیستند.
با این حال ، در برخی موارد خاص ممکن است از فورسپس‌های یکبار مصرف پلاستیکی یا فلزی نازک‌تر استفاده شود. مثلا در مواردی که خطر انتقال عفونت بسیار بالاست یا استریل کردن مجدد ابزار به دلایلی مقدور نیست.
مقالات مشابه
در صورت علاقه مندی به مطالعه بیشتر درباره ” فورسپس های دندانپزشکی ” و موارد مرتبط می‌توانید از مقالات معتبر زیر استفاده کنید :
سوالات متداول
فورسپس کاهورن چیست ؟
از انواع مهم فورسپس های دندانپزشکی فورسپس کاهورن است که به دلیل نوک منحنی و تیزی که شبیه به شاخ گاو دارد، به این نام شناخته شده است. این ابزار برای کشیدن دندان های آسیاب به ویژه دندان هایی که به شدت پوسیده یا تخریب شده اند استفاده می شود. استفاده از فورسپس کاهورن سبب به حداقل رساندن آسیب به بافت های اطراف و همچنین افزایش کنترل دندانپزشک هنگام کشیدن دندان می‌شود. همان طور که در بالا گفته شد شامل دو نوع برای فک بالا و فک پایین می باشد.
