بیهوشی کودکان در دندانپزشکی
بیهوشی کودکان یکی از چالش های مهم در دندانپزشکی کودکان است که در صورت همکاری نکردن کودک در مراحل درمان دندانپزشک مجبور به بیهوش کردن کودک و انجام خدمات دندانپزشکی میشود.
انواع سطوح بیهوشی برای دندانپزشکی کودکان
سطوح گوناگونی برای بیهوشی کودکان وجود دارد که به بررسی مواردی از آنها می‌پردازیم :
1. آرام‌بخشی :
در این روش، کودک با استفاده از داروهای آرامبخش، برای برای مدت کوتاهی به خواب خیلی عمیق می رود. و درمان های کوتاهی مثل کشیدن دندان برای وی انجام می شود. گاهی هم این روش قبل از بیهوشی عمومی استفاده میشود تا اضطراب کودک کاهش پیدا کند.
2. بیهوشی عمومی :
در این روش، کودک به طور کامل بیهوش میشود و احساس درد یا فشار نمی‌کند. این نوع بیهوشی معمولاً با داروهای داخل وریدی یا گازهای استنشاقی انجام میشود.
3. بیهوشی ترکیبی :
در این روش از ترکیبی از بیهوشی عمومی و آرامبخش استفاده میشود. این روش به پزشکان امکان کنترل بهتر بر روی درد و احساسات کودک را می‌دهد.
شرایطی که بیهوشی عمومی روش انتخابی کنترل کودک میباشد عبارت اند از :
1. بیماران دارای برخی از مشکلات ذهنی ، جسمی یا پزشکی مخاطره آمیز
2. بیماران نیازمند به درمان‌های دندانپزشکی که امکان بی‌حسی موضعی موثر دندان‌های آن ها بدلیل عفونت حاد ، اختلالات آناتومیکی ، یا آلرژی وجود ندارد.
3. کودکان یا نوجوانانی که عدم همکاری ، ترس و اضطراب آن ها بسیار زیاد بوده و یا ارتباط پذیر نبوده و نیاز های دندانپزشکی آنها خیلی مهم باشد ، بطوری که نتوان درمان آن ها را به تاخیر انداخت.
4. بیمارانی که صدمات شدید به سر و صورت و دندان های آن ها وارد شده است.
5. بیماران نیازمند به درمان های دندانپزشکی که امکان انجام درمان از راههای دیگر برای آنها وجود ندارد.
6. بیماران نیازمند به درمان های دندانپزشکی که بیهوشی عمومی در آن ها سبب محافظت از تکامل روانی آن ها میشود.
طریقه بیهوشی کودکان برای دندانپزشکی
از آنجا که یکی از شایع‌ترین علل بیهوش کردن کودکان به منظور انجام خدمات دندانپزشکی ترس و اضطراب شدید کودک است؛ پزشکان به گونه‌ای عمل می‌کنند که خود فرایند بیهوش کردن کودک منشا یک اضطراب جدید برای او نباشد بنابراین روش معمول در دندانپزشکی تحت بیهوشی این است که ابتدا کودک را از طریق استفاده از یک ماسک حاوی گازهای استنشاقی به یک آرامش بخشی و خواب عمیق فرو می‌برند و سپس عملیات رگ‌گیری از کودک را انجام می‌دهند تا داروی بیهوشی اصلی را از طریق وریدی به وی تزریق کنند. و در همین حین عملیات لوله گذاری در داخل راه هوایی کودک نیز انجام میشود تا تنفس کودک از طریق دستگاه ادامه یابد.
عوارض بیهوشی در کودکان
بیهوشی در کودکان می‌تواند با عوارضی همراه باشد، اگرچه بیشتر این عوارض نادر و موقتی هستند. در اینجا به برخی از عوارض احتمالی بیهوشی در کودکان اشاره می‌کنم:
عوارض کوتاه مدت
حالت تهوع و استفراغ : در برخی موارد ممکن است کودک بعد از بیدار شدن از بیهوشی دچار حالت تهوع یا استفراغ شود.
خستگی یا خواب‌آلودگی : تعداد زیادی از کودکان ممکن است بعد از بیهوشی به صورت موقت دچار خستگی یا خواب الودگی شوند.
کاهش هوشیاری : برخی کودکان ممکن است به طور موقت کاهش هوشیاری یا مشکلات تمرکز را تجربه کنند. که این عوارض گذرا هستند.
مشکلات بینایی یا شنوایی موقتی : ممکن است برخی از کودکان دچار ناپایداری در حس شنوایی یا بینایی شوند که البته پس از مدتی برطرف میشود.
عوارض طولانی مدت (نادر)
پاسخ‌های روانی : ممکن است کودک پس از بهوش آمدن دچار ترس و اضطراب و گیجی شود.
مشکلات رفتاری : تحقیقات نشان داده‌اند تعداد کمی از کودکان بعد از بهوش آمدن دچار مشکلات رفتاری می شوند البته این موضوع هنوز در حال بررسی بیشتر است.
عوارض نادر‌تر
آسیب به دندان‌ها یا بافت‌های اطراف : در برخی مواقع، بیهوشی ممکن است منجر به آسیب به دندان‌ها یا بافت‌های نرم و سخت دهان شود. وعلت آن نحوه لوله گذاری نادرست درون راه هوایی کودک می باشد.
واکنش‌های آلرژیک : این اتفاق به ندرت میافتد که کودک دچار واکنش های آلرژیک شود.
تفاوت عوارض بیهوشی دندانپزشکی و بیهوشی های دیگر در کودکان
عوارض بیهوشی دندانپزشکی و بیهوشی‌های دیگر در کودکان ممکن است از جنبه‌های مختلفی متنوع باشد. در ادامه به تعدادی از تفاوت‌های اصلی اشاره می‌کنم :
نوع داروهای مصرفی :
بیهوشی دندانپزشکی :
به طور کلی، از داروهای بیهوشی عمومی یا آرامبخش‌هایی استفاده میشود که به‌طور خاص برای موارد دندانپزشکی طراحی شده‌اند. این داروها معمولاً در دوزهای کمتری تجویز می‌شوند و هدف آنها کنترل درد و اضطراب در طول درمان‌های کوتاه‌مدت دندانی است.
بیهوشی های دیگر :
برای جراحی‌های بزرگ‌تر یا دیگر درمان‌های پزشکی، ممکن است از ترکیبات دارویی پیچیده‌تری بهره گرفته شود که ممکن است عوارض جانبی متفاوتی به دنبال داشته باشد. امیدوارم این تغییرات مناسب باشد!
مدت زمان بیهوشی :
بیهوشی دندانپزشکی :
معمولاً در زمان‌های کوتاه (از چند دقیقه تا یک ساعت) صورت می‌گیرد، به همین دلیل داروها سریع‌تر از بدن حذف می‌شوند و عوارض غالباً موقتی خواهند بود.
بیهوشی های دیگر :
در جراحی‌های وسیع‌تر، ممکن است مدت زمان بیهوشی طولانی‌تر باشد که می‌تواند خطر عوارض بیشتری را به همراه داشته باشد.
عوارض عمومی :
بیهوشی دندانپزشکی :
عوارض عموماً شامل حالت تهوع، استفراغ و اضطراب بعد از درمان هستند که به‌طور خاص به نوع درمان انجام شده بستگی دارند.
بیهوشی های دیگر :
ممکن است عوارض خطرناکتری مانند عفونت‌های شدید، آسیب به اعضای داخلی بدن یا مشکلات جدی تنفسی به وجود بیاید.
پیش‌آگهی و نحوه مدیریت عوارض :
بیهوشی دندانپزشکی :
عوارض معمولاً خفیف‌تر و قابل کنترل‌تر هستند و در بیشتر موارد، به سرعت بهبود می‌یابند.
بیهوشی های دیگر :
ممکن است به مراقبت‌های خاص و درمان‌های بیشتری نیاز باشد، به‌ویژه در صورت بروز عوارض شدید یا طولانی‌مدت.
تجربه و مدیریت بیمار
بیهوشی دندانپزشکی :
کودک معمولاً تحت نظارت نزدیک پزشک دندانپزشک و متخصص بیهوشی است و درمان‌ها معمولاً در یک محیط غیراضطراری انجام میشود.
بیهوشی های دیگر :
ممکن است در بیمارستان‌ها یا مراکز جراحی بزرگ‌تر انجام شود که تأثیرات بر روی محیط و نوع مراقبت‌ها متفاوت است.
ایمنی بیهوشی در هر دو نوع بسیار مهم است و پزشکان معمولاً سعی می‌کنند با بررسی دقیق وضعیت سلامتی کودک، عوارض را به حداقل برسانند. مشاوره دقیق قبل از درمان می‌تواند به والدین در انتخاب بهترین گزینه کمک کند.
راهکار پیشنهادی :
کمک‌افزاری نوآورانه برای کاهش اضطراب کودکان در دندانپزشکی
در دنیای دندانپزشکی کودکان، کاهش اضطراب و ترس کودک از درمان‌های دندانپزشکی همواره یکی از چالش‌های بزرگ محسوب میشود. به‌منظور کمک به دندانپزشکان و ایجاد تجربه‌ای مثبت برای کودکان، ما به معرفی یک کمک‌افزار نوآورانه به نام جیلو افتخار می‌کنیم.
جیلو طراحی شده است تا با استفاده از روش مدلسازی ، به کودکان کمک کند تا با فرآیندهای دندانپزشکی ارتباط بهتری برقرار کنند. این ابزار به‌گونه‌ای طراحی شده که با ایجاد یک محیط دوستانه و جذاب، اضطراب و استرس کودکان را به حداقل می‌رساند. والدین و دندانپزشکان می‌توانند با اطمینان از این کمک‌افزار استفاده کنند، چرا که عدم وجود احساس ترس و اضطراب، نیاز به بیهوشی را نیز به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
ویژگی‌های جیلو شامل طراحی جذاب، قابلیت تعامل بالا و ارائه‌ی تجربه‌ای مثبت برای کودکان است. با استفاده از این ابزار، کودکان می‌توانند تعامل بیشتری با دندانپزشکی داشته باشند و احساس کنترل بر روی فرآیند درمان را تجربه کنند که به نوبه‌ی خود، به کاهش اضطراب و ترس در آنها کمک می‌کند.
ما به‌طور جدی اعتقاد داریم که جیلو نه تنها می‌تواند تجربه دندانپزشکی را برای کودکان تحول بخشد، بلکه به کاهش نیاز به روش‌های بیهوشی و ارائه درمان‌های آرامبخش کمک شایانی خواهد کرد. با استفاده از جیلو ، دندانپزشکان می‌توانند با اطمینان بیشتری به ارائه خدمات درمانی به کودکان بپردازند و فضایی آرامش‌بخش برای آنها فراهم کنند.
هدف ما این است که جیلو بتواند به عنوان یک روش کارآمد و نوآورانه در دندانپزشکی کودکان مطرح شود و نگرانی والدین و دندانپزشکان را در مورد اضطراب و بیهوشی کاهش دهد. ( مطالعه بیشتر درباره جیلو )
همچنین برای کنترل اضطراب کودک و جلوگیری از بیهوشی می‌توانید به مقاله مدیریت اضطراب کودکان در دندانپزشکی مراجعه کنید.
مراقبت های بعد از بیهوشی دندانپزشکی کودکان
رعایت مراقبت‌های بعد از بیهوشی دندانپزشکی کودک بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به مهم‌ترین نکات مراقبتی بعد از بیهوشی دندانپزشکی اشاره می‌کنیم:
1. بهتر است کودک پس از به‌هوش آمدن به اندازه کافی استراحت کند.
2. بروز علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ، لرز، پر ادراری و خواب‌آلودگی پس از بیهوشی کاملاً طبیعی است.
3. ترشح اندکی خونابه در ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از عمل طبیعی محسوب میشود.
4. پس از به‌هوش آمدن، به کودک مایعات کافی در حجم کم بدهید.
5. در ۲۴ ساعت پس از عمل، کودک نباید دهان خود را بشوید . پس از این مدت، بهتر است با آب نمک به آرامی دهان خود را بشوید.
6. اگر کودک پس از عمل در اطراف دندان احساس درد کند، می‌توانید با مشورت با دندانپزشک هر ۴ تا ۶ ساعت به او مسکن بدهید.
7. بروز سردرد یا مشکلات تنفسی بعد از به‌هوش آمدن نگران‌کننده است و در صورت بروز این علائم، لازم است بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
8. والدین باید مراقب باشند که در حین وجود اثرات بیهوشی، کودک لب یا گونه خود را گاز نگیرد.
9. بهتر است تا زمانی که حس لامسه کودک بازنگشته، از دادن مواد غذایی خیلی گرم یا سرد به او پرهیز کنید.
10. توصیه میشود در ساعات ابتدایی پس از درمان، به کودک غذاهای نیمه گرم و نرم بدهید و از دادن غذای چرب خودداری کنید.
11. رعایت بهداشت دهان و دندان پس از درمان بسیار مهم است.
12. اگر بخیه‌ها از نوع جذبی باشند، بعد از ۷ تا ۱۰ روز جذب خواهند شد.
13. از لمس یا برداشتن اسفنجی که در محل دندان برای مهار خونریزی قرار دارد، خودداری کنید.
14. فعالیت بدنی کودک را برای یک یا دو روز بعد از به‌هوش آمدن محدود کنید.
با رعایت این نکات، سلامت و راحتی کودک پس از بیهوشی دندانپزشکی بهتر حفظ خواهد شد.
دوز داروهای بیهوشی برای کودکان
دوز داروهای بیهوشی مورد استفاده برای بیهوشی کودکان بستگی به چندین عامل دارد که شامل:
1. وزن کودک : دوز معمولاً بر اساس وزن کودک محاسبه میشود و معمولاً به ازای هر کیلوگرم وزن بدن معین میشود.
2. سن کودک : سن نیز می‌تواند در دوز مورد نیاز تأثیرگذار باشد.
3. نوع عمل : نوع و مدت زمان عمل دندانپزشکی نیز می‌تواند بر دوز داروهای بیهوشی تأثیر بگذارد.
4. وضعیت سلامتی : شرایط خاص سلامتی یا بیماری‌های زمینه‌ای کودک نیز ممکن است باعث تغییر در دوز داروهای بیهوشی شوند.
5. نوع دارو : داروهای مختلف بیهوشی دارای دوزهای متفاوتی هستند.
در ادامه برخی از داروهای بیهوشی متداول و اصول کلی دوز آنها برای کودکان آورده شده است :
1. داروهای بیهوشی عمومی (تزریقی) :
پروپفول(Propofol) : معمولاً بر اساس وزن کودک دوز داده میشود و ممکن است دوز 1-2.5 mg/kg برای القای بیهوشی باشد.
تیوپنتال (Thiopental) : دوز معمولی برای کودکان معمولاً حدود 5 mg/kg است، اما این مقدار بسته به شرایط مختلف می‌تواند تغییر کند.
2. بیهوشی استنشاقی :
ایزوفلوران (Isoflurane) و سوفلوران (Sevofluran) : دوز این داروها معمولاً به صورت درصد در گاز بیهوشی به کار می‌روند و بسته به شرایط می‌تواند از 1-5% متغیر باشد.
3. داروهای آرامبخش :
میدازولام (Midazolam) : دوز معمولی برای آرام‌بخشی در کودکان ممکن است حدود 0.5-1 mg/kg باشد و نباید از 5 mg در یک دوز تجاوز کند.
فنتانیل (Fentanyl) : دوز این دارو نیز بر اساس وزن کودک محاسبه میشود و معمولاً بین 1-2 mcg/kg به عنوان دوز اولیه آرامبخش است.
4. مسکن‌های غیرمخدر :
ایبوبروفن (Ibuprofen) : معمولاً برای کنترل درد پس از عمل استفاده میشود و دوز آن برای کودکان 10 mg/kg هر 6-8 ساعت میباشد.
سوالات متداول
1. آیا ارزش دارد بخاطر دندان شیری کودک را بیهوش کنیم ؟
قطعا وقتی پوسیدگی و عفونت دندان شیری جدی باشد و تغذیه کودک رامختل کرده باشد یا روی تکامل جوانه دندان دائمی زیرین خود تاثیر گذاشته باشد و نتوان با روش های معمول درمانی انجام داد بیهوش کردن کودک کاملا اصولی است.
2 . بجای بیهوش کردن برای درمان دندان کودکان چه کاری میشود انجام داد ؟
اصولا هر کودکی که دچار ناتوانی ذهنی شدید نباشد و یا نیاز به جراحی نداشته باشد و والدین قادر باشند ترکیب اقتدار و جدیت و عطوفت را از سوی یک دندانپزشک خبره در حین درمان تاب بیاورند و از پریشانی کودک خود پریشان تر از او نشوند ؛ می تواند خدمات درمانی را بدون بیهوشی دریافت کند. دندانپزشکی که برای این گونه موارد از تجربه کافی برخوردار است با استفاده از تکنیک های روانی و اصول کنترل رفتار کودک می تواند رفتارهای پرخاشگرانه و یا مضطرب کودک را مدیریت کند و قطعا یکی از بهترین روش‌ها که می تواند در موارد غیر اورژانس جایگزین بیهوشی شود استفاده از کمک افزار جیلو می باشد.
3 . آیا ممکن است کودک بعد از بیهوشی به‌هوش نیاید ؟
احتمال بروز چنین اتفاقی صفر نیست ولی بسیار بسیار نادر است و به عوامل گوناگونی از جمله بیماری‌های زمینه ای کشف نشده در کودک بستگی دارد.
4 . هزینه بیهوشی کودکان چه مقدار است ؟
هزینه ها با توجه به قیمت روز داروهای بیهوشی و مدت زمان بیهوشی و میزان داروی مصرف شده و حق الزحمه کادر اتاق عمل محاسبه می شود.
5. عصب کشی دندان کودکان با بیهوشی به چه صورت انجام می شود ؟
اصولا روش‌های درمان دندانپزشکی در حین بیهوشی تفاوت چندانی با روش های درمانی در حالت هوشیاری کودک ندارند مگر برخی تفاوت های جزئی و قابل اغماض….
مقالات مشابه
در صورت علاقه مندی به مطالعه بیشتر درباره بیهوشی کودکان در دندانپزشکی می‌توانید از مقالات معتبر زیر استفاده کنید :
